Zioła szwedzkie: na co warto je stosować?

Zioła szwedzkie to nalewka ziołowa, będąca kompozycją 11 gatunków ziół, które dobrane są w takich proporcjach, aby ich właściwości się uzupełniały i w rezultacie oddziaływały na zdrowie w określony sposób. Na co pomagają zioła szwedzkie i jak je stosować?

Oryginalne zioła szwedzkie to mieszanka, w skład której wchodzą: szafran, mirra, kurkuma, teriak, aloes, senes, kamfora, korzeń rabarbaru, arcydzięgiel, korzeń dziewięćsiłu oraz manna. 

Zgodnie z tradycją autorem mieszanki był Klaus Samst, szwedzki lekarz z XVII wieku, który pochodził z długowiecznej rodziny i żył 104 lata. Podobno zawdzięczał swoją dobrą kondycję i zdrowie właśnie zażywaniu tych ziół.

Zioła szwedzkie popularność zyskały w latach 70. XX wieku za sprawą Marii Treben, austriackiej zielarki, dlatego w sklepach można je często kupić pod nazwą „Zioła szwedzkie Marii Treben”.

Kupując gotowe mieszanki lub nalewki oferowane jako zioła szwedzkie, trzeba sprawdzić ich skład, ponieważ na rynku pojawia się wiele podróbek. Oryginalne zioła szwedzkie powinny zawierać tylko wymienione składniki, ale zdarzają się mieszanki z dodatkiem innych substancji, takich jak na przykład kardamon czy cynamon. 

Zioła szwedzkie - właściwości lecznicze

Zioła szwedzkie mają różnorodne właściwości lecznicze, które wynikają z ich składników, ale są także wynikiem dobrania ich odpowiedniej proporcji.  Zioła składające się na mieszankę mają zarówno właściwości regulujące trawienie, jak i uspokajające czy przeciwzapalne. Nadają się do użytku wewnętrznego lub zewnętrznego.

Arcydzięgiel zawiera olejki eteryczne nadające roślinie silną woń, a także flawonoidy, kwasy organiczne, pektyny, taniny, garbniki, cukry i żywice. Zawiera także składnik pobudzający wydzielane interferonu, zwalczającego infekcje wirusowe oraz nowotwory. Arcydzięgiel reguluje pracę przewodu pokarmowego, ponieważ pobudza wytwarzanie soku żołądkowego i innych enzymów trawiennych. Działa także uspokajająco. Również szafran wspomaga trawienie, działa przeciwskurczowo i poprawia apetyt. Poza tym działa antydepresyjnie, antybakteryjnie oraz przeciwdrgawkowo. Przypisuje mu się także działanie obniżające ciśnienie oraz redukujące stężenie triglicerydów we krwi. 

Senes i korzeń rabarbaru mają działanie przeczyszczające. Rabarbar wspomaga także leczenie choroby wrzodowej żołądka i stanów zapalnych skóry, natomiast dziewięćsił ma działanie napotne i moczopędne. 

Przeciwbólowe i antyseptyczne, czyli zwalczające bakterie, grzyby i inne drobnoustroje. działanie ma mirra. Natomiast teriak pomaga w przypadku przewlekłego stresu, bezsenności czy dolegliwościach układu pokarmowego. 

Kamfora działa przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie, stosowana jest przy bólach reumatycznych i bólach stawów. Może wspomagać leczenie nerwicy. 

Manna działa żółciopędnie, ma właściwości odtruwające, a także przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Zaleca się jej stosowanie w przypadku cukrzycy, nadciśnienia tętniczego i miażdżycy.

Również aloes działa przeciwzapalnie, a także bakteriobójczo, przeciwgrzybiczo oraz oczyszczająco. Stosowany zewnętrznie leczy rany.

Niezwykłe działanie posiada kurkuma. Jest ona źródłem wielu witamin i składników mineralnych, ale stwierdzono także jej pozytywne działanie w profilaktyce nowotworów wielu narządów oraz w przypadku terapii zmian w mózgu powodowanych przez udary czy chorobę Alzheimera. Zawarte w niej substancje pobudzają komórki mózgowe, co pozwala zatrzymywać postęp niektórych chorób.

Jak stosować zioła szwedzkie?

Zioła szwedzkie można kupić w formie gotowej nalewki, ale można także kupić suche zioła i przyrządzić nalewkę samodzielnie. Jak wygląda jej przygotowanie? Trzeba do tego celu zebrać składniki, czyli 10 g aloesu, 5 g mirry, 0,2 g szafranu, 10 g liści senesu, 10 g kamfory, 10 g korzeni rabarbaru, 10 g korzenia kurkumy, 10 g manny, 10 g teriaku, 5 g korzeni dziewięćsiłu oraz 10 g korzeni arcydzięgla.

Całość zalewa się alkoholem, zalecana jest wódka żytniówka (38-40 procent) lub wódka owocowa. Do podanej ilości ziół potrzebne jest 1,5 litra alkoholu. Zalane zioła trzeba pozostawić w butelce lub gąsiorze na 14 dni i postawić w ciepłym i słonecznym miejscu oraz co jakiś czas wstrząsać naczyniem. Gdy nalewka z ziół szwedzkich jest gotowa, można ją przelać do mniejszych butelek i odcedzić. Gotową nalewkę można przez długi czas przechowywać w chłodnym i ciemnym miejscu.

Zioła szwedzkie pije się rozcieńczone - do pół szklanki wody dodaje się łyżkę stołową nalewki. Dawkowanie zależy od tego, czy chcemy je stosować profilaktycznie czy leczniczo. W przypadku stosowaniu profilaktycznego wystarczy jedna lub dwie łyżeczki rano lub wieczorem.  Jeżeli zmagamy się z określonymi dolegliwościami, stosujemy 3 łyżeczki lub nawet 2-3 łyżki stołowe dziennie. Wówczas pijemy nalewkę przed i po posiłku.

Nalewka z ziół szwedzkich może być także stosowana zewnętrznie w postaci okładów. Wówczas dobrze jest natłuścić chore miejsce kremem lub olejkiem, aby alkohol nie podrażnił skóry. Nasączoną nalewką gazę lub ligninę przykładamy i zawijamy to miejsce folią i bandażem oraz trzymamy tak przez kilka godzin, nawet przez całą noc. Przy dłużej stosowanych okładach trzeba obserwować skórę i w razie wystąpienia reakcji alergicznej przerwać kurację.

Zioła szwedzkie - na co je stosować?

Zioła szwedzkie zalecane są zarówno w celach profilaktycznych, na przykład dla wzmocnienia odporności organizmu, jak i leczniczych, w przypadku występowania różnorodnych dolegliwości i chorób. 

Pomocne bywają przy bólach głowy, migrenach, różnego rodzaju infekcjach i stanach zapalnych. Zawarte w nich składniki poprawiają apetyt, pomagają zwalczać wzdęcia, zaparcia, bóle żołądka czy bóle woreczka żółciowego. Składniki zawarte w ziołach szwedzkich mogą obniżać ciśnienie i wspomagać oczyszczanie organizmu. Przy boleściach można je stosować także w postaci okładów,

Stosowane zewnętrznie zioła szwedzkie pomagają także w przypadku obrzęków i blizn, posiadają właściwości, które przyspieszają gojenie ran, owrzodzeń, poparzeń i odmrożeń. Pomagają w leczeniu guzów, trądziku czy wysypki. 

Zioła szwedzkie mogą także wzmacniać organizm w przypadku wyniszczenia fizycznego, przy nerwicach oraz mogą być stosowane jako wspomaganie terapii nowotworowej lub neurologicznej (w przypadku niektórych chorób mózgu).

Zioła szwedzkie - przeciwwskazania

Jak każda substancja o działaniu leczniczym także zioła szwedzkie mogą mieć przeciwskazania co do ich stosowania. Na pewno należy do nich nadwrażliwość na któryś ze składników. 

Ponieważ zioła szwedzkie zwierają alkohol nie powinny ich także stosować osoby, dla których nie jest on wskazany, czyli kobiety w ciąży, w okresie laktacji, osoby z niewydolnością nerek czy z marskością wątroby.   

Możemy samodzielnie stosować zioła szwedzkie, jeśli mamy świadomość co nam dolega i co mogłoby w tym pomóc, jednak jeżeli mamy wątpliwości, czy taka kuracja jest dla nas, dobrze jest skonsultować się z lekarzem, specjalizującym się w ziołolecznictwie. Poradnie o takiej specjalności działają w niektórych placówkach medycznych.  Lekarz, która posiada wiedzę na temat właściwości zdrowotnych ziół, na podstawie wyników naszych badań może zlecić najlepszą kurację i dobrać odpowiednią dla nas mieszankę ziołową oraz dawkę.
 
Źródła: 
Wybrane właściwości roślin – najnowsze doniesienia, red. Danielewska A., Maciąg K., Wydawnictwo Naukowe Tygiel, Lublin 2019
Gumowska I., Deptane po drodze, Wydawnictwo PTTK “Kraj”, Warszawa, 1989