Różyczka jest niebezpieczna
Różyczka jest zakaźną chorobą wieku dziecięcego. Zachorować mogą jednak także osoby dorosłe, wówczas zakażenie może mieć cięższy przebieg z powikłaniami. Zachorowanie na różyczkę wiążę się z bardzo niebezpiecznymi konsekwencjami dla kobiet w ciąży.
Spis treści:
- Różyczka – co to jest?
- Różyczka – objawy
- Różyczka – leczenie
- Różyczka – u dorosłych
- Różyczka w ciąży
- Różyczka u niemowlaka
Różyczka – co to jest?
Różyczka to choroba zakaźna. Nazywana jest również odrą niemiecką. Wywoływana jest przez wirus różyczki (Rubella virus). Przebiega zazwyczaj łagodnie. Zakażenie następuje drogą kropelkową. Okres wylęgania wynosi od 2 do 3 tygodni. Osoba chora stanowi źródło zakażenia na 7 dni przed i do 7 dni po wystąpieniu wysypki skórnej. Szczyt zachorowań przypada na późną zimę i wczesną wiosnę.
Różyczka – objawy
Zazwyczaj objawy różyczki są łagodne. Należą do nich powiększenie węzłów chłonnych za uszami i na karku, które mogą być bolesne. Towarzyszyć może umiarkowana gorączka (poniżej 39oC). Ma to miejsce od 1 do 5 dni przed wystąpieniem wysypki. Wysypka początkowo pojawia się na twarzy. Ma postać drobnych, plamisto – grudkowych zmian o barwie różowej. Obejmuje następnie także szyję i tułów. Znacznie mniej nasilona jest na kończynach. Nie pojawia się na dłoniach oraz stopach. Wśród objawów wystąpić może również zapalenie spojówek i nudności, złe samopoczucie.
Różyczka – leczenie
Nie istnieje sposób przyczynowego leczenia zakażenia wirusem różyczki. Wysypka ustępuje sama po około 3 dniach. W przypadku pojawienia się gorączki stosuje się leki przeciwgorączkowe. Bardzo dużą rolę odgrywa profilaktyka pierwotna (szczepienia ochronne) oraz wtórna (immunoprofilaktyka po ekspozycji na wirus u kobiet ciężarnych). Podstawą jest szczepienie preparatem skojarzonym odrze, śwince i różyczce (MMR). Nie powinno się szczepić będąc w ciąży a po zaszczepieniu przez miesiąc należy unikać zajścia w ciążę gdyż może to spowodować nieprawidłowości u płodu.
Różyczka – u dorosłych
Nawet 50% osób dorosłych zakażonych wirusem różyczki nie występuje charakterystyczna dla tej choroby wysypka. U większości chorych objawy pojawiają się po 16 – 18 dniach po kontakcie z wirusem. Dorośli oraz młodzież w okresie dojrzewania różyczkę przechodzą ciężej niż dzieci. Znacznie częściej występują też powikłania. Występuje u nich trwający od 1 do 5 dni okres prodromalny (wczesnych, niecharakterystycznych objawów). Pojawiają się objawy ze strony układu oddechowego (zapalenie gardła, suchy kaszel, katar), gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, ból oczu, ogólne złe samopoczucie i ból głowy. Towarzyszyć im mogą utrata apetytu, nudności i zmęczenie. Do najczęstszych powikłań różyczki u dorosłych należą dolegliwości stawowe: ból lub łagodne zapalenie drobnych stawów, zazwyczaj palców, nadgarstków oraz kolan. Poważne powikłania pojawiają się bardzo rzadko. A do najgroźniejszych należą: zapalenie mózgu, kłębuszkowe zapalenie nerek, skaza krwotoczna małopłytkowa, zapalenie mięśnia sercowego, a u mężczyzn zapalenie jąder.
Różyczka w ciąży
Zakażenie kobiety wirusem różyczki w I i II trymestrze ciąży może prowadzić do poronienia, obumarcia wewnątrzmacicznego oraz embrio- i fetopatii, czyli zaburzeń rozwoju płodu. Może skutkować u płodu zespołem różyczki wrodzonej (CRS - congenital rubella syndrome). Szczególnie, gdy do zakażenia doszło przed 16. tygodniem ciąży. Składa się na niego: głuchota, choroby serca (zwężenie tętnicy płucnej, ubytki w przegrodzie międzykomorowej, przetrwały przewód tętniczy), wady wzroku (zaćma, retinopatia). Uszkodzenie narządu słuchu, wzroku oraz serca nazywane jest triadą Gregga. W wyniku różyczki wrodzonej wystąpić może również: opóźnienie rozwoju psychomotorycznego i małogłowie. Tuż po urodzeniu może dojść do zapalenia mózgu i opon mózgowo - rdzeniowych, a także do powiększenia śledziony i wątroby. Ciężkie powikłanie to zahamowanie wzrostu wewnątrzmacicznego, co skutkuje małą masą urodzeniową i zahamowniem rozwoju we wczesnym dzieciństwie.
Prawdopodobieństwo zakażenia zarodka/płodu zależy od wieku ciąży:
- tydzień 1 -10: 90%
- tydzień 11 -12 33%
- tydzień 13 -14 11%
- tydzień 15 -16 24%
- tydzień >17 0%
Zakażenie po 22 tyg. ciąży nie jest niebezpieczne dla płodu, jednak w okresie okołoporodowym ryzyko zakażenia ponownie rośnie.
Różyczka u niemowlaka
U niemowląt do 6. miesiąca życia zachorowania na różyczkę pojawiają się bardzo rzadko. W tym okresie dzieci chronione są przez przeciwciała przekazane od matki. Pod warunkiem, że była ona zaszczepiona lub przebyła zakażenie. W późniejszym okresie przebieg zakażenia jest łagodny i charakterystyczny dla choroby.
Źródła:
1. Sieroszewski P., Bober Ł., Kłosiński W. Zakażenia podczas ciąży Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, 2012(5); 2: 65-84
2. Drutz Jan. E. Rubella. Pediatrics in Review 2010; 31: 129-130
3. Kuchar E., Wanke – Rytt M. Ospa wietrzna i inne choroby wieku dziecięcego u dorosłych. Medycyna po dyplomie 2016; 9
4. Lambert N., Strebel P., Orenstein W. et al. Rubella. Lancet 2015; 385 (9984): 2297-30
Usługi dla Ciebie
Artykuły powiązane
Czy Twojemu dziecku grozi nadwaga?
Nowoczesna medycyna pozwoli ocenić zagrożenie otyłością i da wiedzę potrzebną by pomóc swojemu dziecku wejść w dorosłość bez zbędnego balastu.
Jakie są objawy gestozy w ciąży? Sprawdź!
Gestoza (zatrucie ciążowe) obecnie nazywana jest stanem przedrzucawkowym. Jest to zespół objawów, na który składa się nadciśnienie tętnicze, białkomocz oraz obrzęki.
Jakie mogą być konsekwencje zamartwicy urodzeniowej?
Zamartwica to ciężki stan dziecka, będący skutkiem niedotlenienia. Może do niego dojść podczas ciąży, podczas porodu lub zaraz po nim.
Czym kierować się przy wyborze tranu dla dziecka? Podpowiadamy!
Tran to tłuszcz otrzymywany ze świeżej wątroby ryb z rodziny dorszowatych. Jest ceniony względu na swoje właściwości zdrowotne i zawarte w nim witaminy.
Rak piersi w ciąży
Rak piersi to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet w Polsce. Dowiedz się jak wygląda wczesna diagnostyka raka piersi i jakie są możliwości terapeutyczne z uwzględnieniem ich ryzyka dla płodu.