Wzmocnienie odporności osób starszych a koronawirus

Osoby starsze, podobnie jak osoby cierpiące na choroby przewlekłe, szczególnie narażone są na zakażenia, w tym na aktualnie panujące zagrożenie, jakim jest koronawirus. Jest to spowodowane nie tylko często współwystępującymi schorzeniami, ale również procesem starzenia się organizmu, obejmującym układ odpornościowy. Staje się on mniej wydolny i walka z infekcją jest dużo trudniejsza. Dlatego w obliczu pandemii SARS - CoV-2 warto poszukać i wprowadzić w codzienne życie sposoby na wzmocnienie odporności zwłaszcza u seniorów.

Odporność osób starszych a koronawirus

Proces starzenia się organizmu jest nieodłącznym elementem życia każdego człowieka. Podlega mu również  układ odpornościowy. Proces starzenia się komórek układu immunologicznego nazywany jest immunosenescencją. W jego efekcie układ odpornościowy osób starszych jest mniej efektywny i rozwija się uogólniony, przewlekły stan zapalny, co wiąże się z większą podatnością na zakażenia wirusowe, w tym koronawirusem. Według badań odporność na choroby spada po 65. roku życia, na co oczywiście wpływ mają też dodatkowe czynniki: genetyczne, hormonalne oraz stres. Jak wskazują analizy niektórych zespołów lekarskich u części seniorów chorujących na COVID-19 zaobserowowano dysbiozę jelitową. Wcześniejsze badania dowodzą, że mikrobiom jelitowy, a więc skład i stan mikroflory jelitowej ma wpływ na odporność organizmu, co jest kolejnym potwierdzeniem, że sposób odżywiania przedkłada się na odporność. O ile nie istnieją produkty, ani dieta, które mogłyby uchronić kogokolwiek przed zakażeniem SARS-CoV-2, o tyle przez racjonalny dobór pokarmów można wzmocnić odporność, co wydaje się szczególnie ważne u osób starszych. W zakresie wzmocnienia układu immunologicznego istotna jest też odpowiednia ilość snu, odpoczynku, jak też minimalizacja stresu przykładowo przez techniki relaksacyjne. 

Wzmocnienie odporności seniorów a koronawirus

Prawidłowo funkcjonujący układ odpornościowy, dbałość o higienę oraz unikanie skupisk ludzi to jedyna broń, którą posiada człowiek, aby uchronić się przed zakażeniem koronawirusem. Rekomendacje żywieniowe podkreślają, że nie ma diety, która ochroniłaby przed zakażeniem koronawirusem, ale dzięki odpowiedniemu doborowi produktów można wzmocnić odporność. Składnikami zapewniającymi prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego są: witaminy A, C, D, B12 i B6, kwas foliowy, kwasy omega – 3, cynk, miedź, żelazo oraz selen. Aby zapewnić zgodne z norma ilości witamin konieczna jest w diecie obecność warzyw i owoców. Cytrusy, owoce jagodowe, jabłka, dzika róża, czerwona papryka, jarmuż, natka pietruszki, brokuły i brukselka to największe źródła witaminy C. 

Pomarańczowe i czerwone owoce i warzywa dostarczają witaminy A, a ryby i jaja witaminy D. Witamina B12 znajduje się w produktach pochodzenia zwierzęcego, B6 w produktach zbożowych, w tym szczególnie w kaszy gryczanej, a także w kiełkach pszenicy, nasionach roślin strączkowych, orzechach, a kwas foliowy z kolei w: brokułach, brukselce, szpinaku, sałacie, szparagach, nasionach roślin strączkowych, drożdżach, produktach pełnoziarnistych, jarmużu, papryce, malinach, kiwi i pomarańczach. 

Cennymi źródłami selenu są: orzechy brazylijskie, owoce morza, podroby, cebula, czosnek, pomidory, tuńczyk, otręby pszenne, brązowy ryż, zielone warzywa, płatki zbożowe, cynku: ostrygi, wieprzowina, wołowina, indyk, żółtka jaj, drożdże, mleko, kiełki pszenicy, pestki dyni, nasiona roślin strączkowych, otręby pszenne, cebula, czosnek, karczochy, nasiona sezamu oraz słonecznika, żelaza szczególnie czerwone mięso, a ponadto białe mięso, buraki, boćwina, jaja, pełne ziarna zbóż. 

Korzystnie na odporność seniorów wpłyną również takie produkty jak: kiszonki, czosnek, cebulę, czarny bez, imbir, aronia, produkty zbożowe, maliny, ryby, koper włoski, szparagi, miód i propolis, aloes, pokrzywa, rokitnik, które bogate są w składniki bioaktywne, w tym antyoksydanty. 

Mikrobiom jelitowy a odporność seniorów

Czynnikiem wpływającym na odporność seniorów, jak również mogącym mieć znaczenie w rozwoju chorób cywilizacyjnych jest mikrobiom jelitowy. Dlatego, aby wzmocnić odporność osób starszych należy koniecznie zadbać o prawidłową mikroflorę jelitową. W tym celu zasadne wydaje się być wprowadzenie do codziennej diety probiotyków i prebiotyków oraz zadbanie o odpowiednią podaż błonnika pokarmowego. Można skorzystać zarówno z preparatów farmaceutycznych, jak również produktów określanych jako naturalne probiotyki do których zalicza się: fermentowane produkty mleczne (kwaśne mleko, kefir, jogurty, mleko acidofilne), kiszone warzywa, sery, owocowe i warzywne produkty fermentowane (fermentowane soki, przeciery, sorbety), fermentowane produkty sojowe (mleko sojowe, tofu), zbożowe produkty fermentowane (napój na bazie owsa, Boza - napój bałkański, chleb na zakwasie), kiszone owoce, fermentowane kiełbasy, ciasta na zakwasie, zakwas buraczany, kombuczę, czyli napój z herbaty poddany fermentacji. 

Odżywianie osób starszych w znacznej mierze przekłada się na na ich zdrowie i odporność, która szczególnie przy zagrożeniu jakie stwarza koronawirus, powinna być obiektem naszej troski. Zdrowy i wartościowy sposób odżywiania, budujący naturalna barierę odpornościową organizmu, może być równie smaczny, co skuteczny. Warto zadbać o seniorów, często to oni potrzebują dziś naszej pomocy by zachować zdrowie i życie.

Źródła:

1. Roży A., Chorostowska – Wynimko J. Układ immunologiczny osób starszych. Alergia 2016; 1: 1 – 8. Krzysik M., Biernat J., Grajeta H. Wpływ wybranych składników odżywczych pożywienia na funkcjonowanie układu odpornościowego. Cz. II. Immunomodulacyjne działanie witamina i pierwiastków śladowych na organizm człowieka. Adv Clin Exp Med 2007; 16 (1): 123 – 133.
2. Krzysik M., Biernat J., Grajeta H. The Influence of Nutrients on Immune System Functioning – Part I. Immunomodulatory Effects of Fatty Acids on the Human Body. Adv Clin Exp Med 2006; 15 (6): 1055 – 1062.
3. Oksztulska – Kolanek E., Pawlak K. Preparaty zwiększające odpornośc organizmu. Farmakoterapia 2013; 23 ( 8): 34 – 38.
4. Janda K., Kasprzak M., Wolska J. Witamin C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie. Pom J Life Sci 2015; 61 (4): 419– 425.
5. Dobosz A. Witamina C. Fakty i mity. Świat Przemysłu Farmaceutycznego 2016; 1: 76 – 81.
6. Mońka I., Wiechuła D. Znaczenie cynku dla organizmu ludzkiego w aspekcie suplementacji tego pierwiastka. Ann Acad. Med. Siles. 2017; 71: 314 – 325. 
7. Dymarska E.et al. Naturalne modyfikatory odpowiedzi immunologicznej. Probl Hig Epidemiol 2016; 97 (4): 297 – 307.
8. Gliński Z., Kostro K. Mikrobiom – charakterystyka i znaczenie. Życie Weterynaryjne 2015; 90 (7): 446 – 450. 
9. Tylman W. M., Rzeszutko I. M., Dąbrowsk G. Mikrobiom człowieka i jego znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Edukacja biologiczna i środowiskowa 2016; 3: 26 – 31.