Naturalne przyspieszenie porodu jest możliwe – poznaj domowe sposoby

Przyspieszenie porodu można wywołać zarówno metodami medycznymi jak i naturalnymi. Do tych drugich należy między innymi seks, spacery, taniec, ciepłe kąpiele czy zioła. Wyjaśniamy, co to jest indukcja porodu, jak naturalnie przyspieszyć poród oraz jakie mogą być na to sposoby.

Poród u większości kobiet rozpoczyna się między 37 a 40 tygodniem ciąży. W niektórych sytuacjach konieczne jest jego przyspieszenie (indukcja) przez sztuczne wywołanie skurczy porodowych. Decyzja o podjęciu takich działań powinna być podyktowana dobrem matki lub dziecka (lub obojga). 

Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) nie należy wywoływać porodów „dla wygody”, a jedynie ze wskazań medycznych. Odsetek takich porodów nie powinien przekraczać 10 procent. Z danych wynika, że w Polsce porody indukowane lub „przyspieszane” stanowią ponad 50 procent wszystkich porodów. 

Indukcja porodu polega na wzniecaniu czynności skurczowej macicy w celu doprowadzenia do urodzenia dziecka drogą pochwową. Może być ona elektywna, czyli planowa, przeprowadzana jest wtedy w ciąży donoszonej, w pełnym dobrostanie matki i dziecka, albo terapeutyczna, gdy wykonuje się ją, gdy zakończenie ciąży jest obarczone mniejszym ryzykiem niż jej kontynuowanie.

Wskazania medyczne, które uzasadniają przyspieszenie porodu, związane są z postępującą niewydolnością łożyska lub wynikają z chorób wikłających ciążę, takich jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, stan przedrzucawkowy czy HELLP. Wskazaniami mogą być także - konflikt serologiczny, wcześniejsze obumarcie płodu w okresie okołoporodowym, przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego w ciąży donoszonej, ciąża z oznakami przenoszenia czy zmniejszona ilość płynu owodniowego, która pogarsza stan płodu. 

Indukcja porodu jest rozważana także po ukończeniu 41 tygodnia ciąży ze względu na zwiększone ryzyko umieralności okołoporodowej. Decyzja o podjęciu czynności przyspieszających należy do ginekologów, opiekujących się ciężarną.

Jak przyspieszyć poród?

W celu indukcji porodu stosowanych jest kilka metod, jedną z nich jest dożylny wlew oksytocyny, który powoduje stymulację skurczową macicy. Lek ten należy podawać bardzo ostrożnie, dostosowując dawkowanie do częstości i siły skurczów. Tę metodę stosuje się po samoistnym pęknięciu błon płodowych przy braku czynności skurczowej macicy.

Miejscowe podawanie prostaglandyn (w postaci dopochwowego żelu) powoduje dojrzewanie szyjki macicy i wywołuje skurcze.

Kolejna metoda to amniotomia, czyli chirurgiczne przerwanie błon płodowych poprzez nakłucie pęcherza płodowego. Uważa się, że sztuczne przerwanie błon płodowych wywołuje  miejscowe wydzielanie endogennych prostaglandyn. Zabieg taki obciążony jest pewnym ryzykiem, jeżeli nie zachowa się podstawowych warunków jego wykonania. Najczęstsze mogące się pojawić powikłania to wypadnięcie pępowiny, zakażenie, krwawienie z naczyń przodujących, odklejenie łożyska, zator płynem owodniowym oraz brak efektywnej czynności skurczowej. Po wykonaniu amniotomii poród powinien zostać ukończony w ciągu 24 godzin.

Przed podjęciem decyzji o indukcji porodu trzeba wykluczyć bezwzględne przeciwwskazania do takiej procedury, takie jak niewspółmierność porodowa, nieprawidłowe ułożenie płodu, nieprzygotowana część pochwowa szyjki macicy oraz choroby matki wykluczające poród drogą pochwową. Do indukcji porodu kwalifikuje się pacjentki, które w wyniku badania ginekologicznego uzyskały minimum 6 punktów w tzw. skali Bishopa (oceniane są wówczas takie parametry jak rozwarcie, konsystencja, długość szyjki, pozycja punktu przodującego w stosunku do linii międzykolcowej oraz stosunek do osi pochwy).

Przed indukcją porodu można przeprowadzić preindukcję, która przyspiesza dojrzewanie szyjki macicy, co zwiększa skuteczność indukcji. W tym celu najczęściej stosuje się cewnik Foleya, który mechanicznie rozszerza ujście wewnętrzne szyjki macicy i stymuluje czynność skurczową macicy.

O zbliżającym się porodzie świadczy odejście czopu śluzowego, czyli wydzieliny, która znajduje się w kanale szyjki macicy. Jak przyspieszyć poród po odejściu czopa? Odejście czopa to naturalne zjawisko świadczące o przygotowywaniu się organizmu do rozwiązania, więc najczęściej nie trzeba wtedy podejmować żadnych specjalnych kroków w celu indukcji porodu, chyba że występują wcześniej wspomniane wskazania medyczne.

Zanim podejmie się wdrożenie medycznych sposobów na stymulację porodu można spróbować innych metod. Jak naturalnie przyspieszyć poród? Na przykład w I Katedrze i Klinice Ginekologii i Położnictwa we Wrocławiu stosuje się metodę akupunktury opracowaną przez Katedrę Igłorefleksoterapii Państwowego Instytutu Doskonalenia w Kazaniu. Polega ona stymulowaniu odpowiednich punktów metodą uciskową lub masażem okrężnym. Inne metody to akupresura i wlewy doodbytnicze.

Jedną z metod jest przyspieszenie porodu seksem. Stosunek seksualny dopochwowy działa stymulująco, ponieważ męskie nasienie zawiera prostagladyny, a organizm kobiety podczas orgazmu wytwarza oksytocynę. 

Naturalne sposoby na przyspieszenie porodu to także stymulacja brodawek sutkowych, która również powoduje wydzielanie tego hormonu.

Jak przyspieszyć poród domowymi sposobami? Mogą do nich należeć ciepłe kąpiele. Można spotkać także zalecanie dotyczące przyjmowania niektórych środków ziołowych, na przykład zawierających wyciągi z pluskwicy groniastej, ale nie ma dowodów naukowych na ich działanie przyspieszające poród.

Ćwiczenia na przyspieszenie porodu

Co przyspieszy poród poza wymienionymi czynnościami? Inne sposoby wspierające powstawanie skurczy to spacer, wchodzenie i schodzenie po schodach oraz taniec, grawitacja i powstające wówczas kołysanie pozwalają dziecku ustawić się w kanale rodnym.

Dobrymi sposobami jest także skakanie na piłce gimnastycznej oraz przysiady na przyspieszenie porodu, czyli ćwiczenia wykorzystujące siłę grawitacji. 

Herbata z liści malin na przyspieszenie porodu

Inne domowe sposoby na przyspieszenie porodu to picie herbaty z malin, która zalecana jest już na kilka tygodni przed planowanym terminem porodu. Jednak nie u każdej kobiety jest ona skuteczna.
Pobudza i wzmacnia skurcze macicy olejek szałwiowy, natomiast olej z wiesiołka zawiera kwas gamma-linolenowy, który przetwarzany jest na prostaglandyny. Nie sprzyja on wprawdzie skurczom, ale może być pomocny w zgładzeniu szyjki macicy.

Warto podkreślić, że podejmowanie czynności, mających na celu przyspieszenie porodu, powinno być konsultowane z lekarzem lub położną. Działanie na własną rękę może bowiem zaszkodzić, zamiast pomóc. 

Nie zawsze też przyspieszenie porodu jest wskazane, ponieważ dziecko może jeszcze nie być gotowe, aby przyjść na świat. Gdy jest już gotowe, a akcja porodowa się nie rozpoczyna, decyzję o indukcji porodu podejmie lekarz.

Źródła: 
Ulan A., Ulan J., Wagner E, et. al, Indukcja Porodu, European Journal od Medical Technologies, 2015, 2(7), 16-19
Bomba-Opoń D., Drews K., Huras H., et. al., Indukcja porodu – algorytmy kliniczne. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2018, 3(1), 23-29 
Karmowski A., Pawelec M., Pałczyński B., et. al., Indukcja porodu, Ginekologia i Położnictwi 2008, 1 (7), 63-68