Akupunktura – czy to skuteczna metoda leczenia?

Akupunktura wywodzi się z tradycyjnej metody chińskiej i jest metodą terapeutyczną, polegającą na wprowadzeniu cienkich metalowych igieł w skórę lub przez skórę w określonych punktach ciała. W Polsce zaliczana jest do medycyny alternatywnej, zwanej inaczej niekonwencjonalną. Z powodzeniem stosowana jest na Wschodzie i bazuje na starożytnym systemie fizjologicznym, w którym zdrowie postrzega się jako wynik harmonii poszczególnych czynności ciała, a także równowagi między organizmem a naturą. Akupunktura prowadzona przez wykwalifikowanych specjalistów jest całkowicie bezpieczną metodą walki z wieloma dolegliwościami bólowymi. Udokumentowana skuteczność i brak niepożądanych efektów ubocznych pozwalają planować leczenie w bólach różnego pochodzenia, przewlekłych zespołach chorobowych i problemach psychosomatycznych. Dowiedz się więcej na temat akupunktury - tradycyjnej metody stosowanej aż do dziś.

Akupunktura – jak działa?

Określenie akupunktura pochodzi z języka łacińskiego od dwóch słów: acus – „igła” oraz puncture – „nakłuwanie”. Jak sama nazwa wskazuje, metoda polega na nakłuwaniu ciała specjalnymi igłami w określonych punktach ciała. Tradycyjna medycyna chińska opiera się na starożytnym systemie fizjologicznym, w którym zdrowie człowieka to stan równowagi między przeciwstawnymi siłami Yin i Yang, tworzącymi całość. Organizm powinien zachowywać jednocześnie harmonię z naturą. Wewnętrzna dysharmonia blokuje, kumulującą się w narządach wewnętrznych, energię życiową (qi). Przepływa ona wzdłuż 12 południków (meridianów) głównych oraz 8 dodatkowych, nazywanych cudownymi. Zablokowanie energii życiowej może powodować różnego rodzaju dolegliwości bólowe, wykrywane przy badaniu palpacyjnym. Stan równowagi można przywrócić poprzez nakłucie odpowiednich punktów akupunkturowych, leżących wzdłuż meridianów.

Chińczycy usystematyzowali punkty zlokalizowane na całym ciele. Wiele z nich znajduje się m.in. na podeszwowej stronie stóp, przy kręgosłupie na plecach oraz w okolicach uszu. Zgodnie z długą tradycją wschodnią mówi się, że na ciele człowieka istnieje około 360 takich punktów. Igły stosowane do zabiegów składają się z: ucha igły, rękojeści i członu. Igły wykonane są z nierdzewnej, litej stali, pokrywanej często dodatkowo srebrem bądź złotem.

Zabieg polega najpierw na zlokalizowaniu punktu, zdezynfekowaniu igieł, choć stosuje się jednorazowe oraz skóry pacjenta i wkłuciu. Jedną z nowoczesnych metod, mających podstawy w tradycyjnej akupunkturze, jest elektroakupunktura. Polega ona na podłączeniu igieł do generatora impulsów. Największą wiedzę na temat nakłuwania ciała igłami posiadają praktycy. Wyróżnili oni trzy główne sposoby działania akupunktury na ludzki organizm:

• wpływ lokalny – oddziaływanie na naczynia krwionośne poprzez rozszerzenie ich w określonym miejscu, co wpływa na ich przepuszczalność;
• reakcję segmentową – pobudzeniu ulegają tkanki należące do tego samego lub sąsiedniego metameru (pierścienia) ciała;
• działanie ośrodkowe – w trakcie nakłuwania określonych punktów ciała, bodźce wędrują do mózgu i uwalniają endorfiny, będące hormonami szczęścia. Ma działanie przeciwbólowe.

Akupunktura – opinie lekarzy

Wciąż prowadzone są badania nad wytłumaczeniem leczniczego działania akupunktury. Naukowcy na podstawie wiedzy o funkcjonowaniu układu nerwowego udowodnili, że punkty akupunkturowe istnieją. Poprzez badanie pobranych wycinków skóry pochodzących z tych miejsc, wykazano właśnie w nich znacznie zwiększoną ilość zakończeń nerwowych. Ponadto przepływ sygnału nerwowego w systemie pozaneuronalnym jest poparty wynikami prac naukowych. Jednocześnie leczeniem przy pomocy metod akupunktury powinni zajmować się wyłącznie wykwalifikowani specjaliści. – Leczeniem akupunkturą powinni zajmować się jedynie lekarze, gdyż stosuje się ją wyłącznie po przeprowadzonej odpowiednio diagnostyce i postawieniu rozpoznania. Dopiero wtedy można zdecydować, czy skłaniamy się w kierunku zabiegu, farmakoterapii czy metod niekonwencjonalnych, w tym akupunktury. Takie stanowisko przedstawia Polskie Towarzystwo Akupunktury – tłumaczył były prezes PTA, prof. dr hab. n. med Piotr Woźniak.

Akupunktura – na co pomaga?

Akupunkturę traktuje się jako metodę medycyny alternatywnej lub niekonwencjonalnej, ale często jest ona skuteczna. W wielu badaniach klinicznych wykazano, że może przynosić lepsze efekty od typowego postępowania terapeutycznego. Dlatego można ją rozważyć przed wdrożeniem konwencjonalnych metod leczenia, w tym farmakoterapii lub w połączeniu z nimi.

Podstawowym celem zastosowania akupunktury jest usunięcie lub zminimalizowanie bólu, a także próba przywrócenia równowagi czy harmonii w organizmie. Zabieg akupunktury poleca się w leczeniu:

• chorób układu nerwowego – przewlekłe i ostre nerwobóle, zapalenie nerwu kulszowego, porażenia i niedowłady po udarze mózgu i zatorach tętnicy mózgowej lub porażeniu nerwu twarzowego;
• chorób dermatologicznych skóry – łuszczyca, atopowe i łojotokowe zapalenie skóry, trądzik, pokrzywka;
• niektórych chorobach nosa i oczu – np. jaskra, niedosłuch, zaćma, ale ta bez powikłań, szumy uszne, zanik nerwu wzrokowego;
• niektórych chorobach alergicznych skóry – dychawica oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa;
• wybranych chorobach narządu ruchu – ostre i przewlekłe bóle mięśniowe, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zespół łokcia tenisisty, choroba zwyrodnieniowa stawów, dyskopatie z objawami przewlekłych bólów krzyża, bólów korzonkowych, rwa kulszowa;
• chorobach układu krążenia – nadciśnienie i niedociśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, niewydolność żylna (czyli popularne żylaki), zaburzenia krążenia tętniczego kończyn dolnych;
• niektórych nałogów – uzależnienie od nikotyny, alkoholizm i narkomania;
• wybranych chorobach wewnętrznych – zespół jelita drażliwego, choroba wrzodowa dwunastnicy i żołądka;
• chorobach jamy ustnej – zapalenie dziąseł, przewlekłe nawracające zapalenie gardła, ból zębów;
• chorobach układu moczowo-płciowego – niemoc płciowa i osłabiona potencja, nocne moczenie;
• dokuczliwych dolegliwościach kobiecych – zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS), bolesne miesiączki oraz dolegliwości menopauzy;
• urazach mięśniowych – naderwanie mięśni i ścięgien, nadwichnięcia stawów;
• chorobach przemiany materii – przede wszystkim w otyłości.

Co więcej, ze względu na szeroki zakres wskazań, akupunkturę wykorzystuje się przy bezsenności, uciążliwych zaparciach, bólach i zawrotach głowy i innych przewlekłych objawach chorobowych. Głównym zastosowaniem jest jednak praktyka przeciwbólowa.

Sprawdź też, czym jest suche igłowanie.

Źródła:

1. Woźniak P., Oszukowski P.; Akupunktura w leczeniu migreny. Akupunktura Polska, 1997,1;173-176;
2. Berman B., Langevin H., Witt C.; Akupunktura w leczeniu przewlekłego bólu pleców w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, Medycyna po Dyplomie, 2011,20(1);91-91;
3. Bowling A.; Medycyna niekonwencjonalna w stwardnieniu rozsianym, Neurologia po Dyplomie, 2011,6(6);27-26;
4. Woźniak P., Oszukowski P.; Akupunktura jako leczenie alternatywne i wspomagające w wybranych schorzeniach żeńskich narządów płciowych, Ginekologia Praktyczna, 2001,5;3-7;
5. Ernst E.; Acupuncture: What Does the Most Reliable Evidence Tell Us? An Update. J Pain Symptom Manage 2012,43(2);e11-e13.