Choroba wieńcowa

Choroba wieńcowa jest chorobą niedokrwienną serca. Dowiedz się jakie są przyczyny jej wystąpienia, jak wyglądają objawy, diagnostyka, prawidłowa dieta i leczenie choroby wieńcowej.

Choroba wieńcowa – co to jest?

Choroba wieńcowa jest chorobą niedokrwienną serca. Występujące w tętnicach wieńcowych zwężenia powodują ograniczony dopływ krwi do mięśnia sercowego. Tym samym ilość dostarczanego tlenu i składników energetycznych jest obniżona w stosunku do zapotrzebowania. Niedostateczna  podaż tlenu skutkuje niedokrwieniem, które objawia się bólem dławicowym. 

Choroba wieńcowa – przyczyny

Przyczynami choroby wieńcowej są: organiczne procesy zwężające tętnice wieńcowe o różnym podłożu (głównie miażdżyca), zaburzenia czynnościowe tętnic oraz zakłócenia metabolizmu mięśnia sercowego. Ponad 95% przypadków choroby wieńcowej spowodowana jest miażdżycą tętnic wieńcowych. Ta rozpoczyna się często już w pierwszej dekadzie życia człowieka, nie dając w pierwszym okresie choroby objawów. Rzadziej chorobę niedokrwienną serca powodują: wady zastawki aortalnej, zwężenie ujść tętnic wieńcowych w przebiegu innych stanów chorobowych, stan zapalny lub kurcz naczyń wieńcowych, wrodzone wady dotyczące tętnic wieńcowych, mostki mięśniowe, kardiomiopatia przerostowa, kardiomiopatia rozstrzeniowa, zator naczyń wieńcowych i tak zwane inne pozawieńcowe przyczyny.

Choroba wieńcowa – diagnostyka

Choroba wieńcowa diagnozowana jest przez przeprowadzenie: badania podmiotowego oraz przedmiotowego, badań laboratoryjnych i specjalistycznych nieinwazyjnych oraz inwazyjnych badań kardiologicznych. Rozpoznanie dławicy piersiowej następuje po prawidłowo zebranym wywiadzie, który stanowi podstawę rozpoznania. Dodatkowe badania służą natomiast do potwierdzenia diagnozy i oceny stopnia zaawansowania choroby wieńcowej. Zaleca się mierzyć ciśnienie tętnicze, wskaźnik masy ciała i obwód talii. Spośród badań laboratoryjnych wskazane jest oznaczenie: profilu lipidowego, glikemii na czczo, morfologii i stężenia kreatyniny. Badania kontrolnie należy wykonywać raz w roku. U chorych, u których występują objawy sugerujące chorobę wieńcową, powinno się wykonać EKG. Za podstawową metodę diagnostyki choroby niedokrwiennej serca uznaje się koronarografię. Do diagnostyki, wykorzystane mogą zostać również: elektrokardiograficzny test wysiłkowy, echokardiografia spoczynkowa, 24- godzinne mokreatyninynitorowanie EKG metodą Holtera oraz tomografia komputerowa serca z oceną tętnic wieńcowych czy rezonans magnetyczny serca.

Choroba wieńcowa – objawy

Objawy choroby wieńcowej zależne są od jej postaci. Wyróżnić można przewlekłą chorobę wieńcową oraz ostry zespół wieńcowy. Pierwsza manifestuje się stabilną dławicą piersiową, druga: niestabilną dławicą piersiową, zawałem lub nagłym zgonem sercowym. Dławica piersiowa to ból lub dyskomfort (uczucie ucisku, pieczenia, dławienia), który odczuwany jest w klatce piersiowej. Jest najczęstszym i najbardziej typowym symptomem zgłaszanym przez chorego. Przeważnie zlokalizowany jest zamostkowo, może promieniować do kończyn górnych, pleców, barków, szyi  i żuchwy. Dławica piersiowa zazwyczaj związana jest z wysiłkiem fizycznym. Wywoływana może być również przez: stres, zimne powietrze, wzrost ciśnienia tętniczego i obfity posiłek. Trwa od 5 do 15 minut, ustępuje po zaprzestaniu wysiłku fizycznego bądź zażyciu krótko działających nitratów (nitrogliceryna w formie tabletki lub aerozolu pod język). Nasilenie dolegliwości może nastąpić również w przebiegu: gorączki, anemii oraz nadczynności tarczycy. 

Choroba wieńcowa – leczenie

Leczenie choroby wieńcowej ma na celu zarówno poprawę jakości życia, jak i również poprawę rokowania. Do podstawowych metod leczenia należą: farmakoterapia i rewaskularyzacja przezskórna (przezskórna angioplastyka wieńcowa) lub rewaskularyzacja chirurgiczna (pomostowanie aortalno-wieńcowe). Rewaskularyzacja jest zabiegiem służącym przywróceniu prawidłowego krążenia w naczyniu wieńcowym przez jego udrożnienie, poszerzenie bądź pomostowanie tętnic. Ważna jest również modyfikacja odwracalnych czynników ryzyka, dlatego zaleca się: zmniejszenie masy ciała, zmianę diety, regularną aktywność fizyczną oraz zaprzestanie palenia tytoniu. Istotne jest także dążenie do optymalnej terapii chorób współistniejących, takich jak: nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca. Wśród leków o udokumentowanym działaniu, które prowadzą do zmniejszenia śmiertelności i poprawy rokowania w chorobie wieńcowej wymienia się: kwas acetylosalicylowy, statyny, inhibitory konwertazy angiotensyny i b-adrenolityki.

Choroba wieńcowa – dieta

W przypadku choroby wieńcowej zaleca się stosowanie diety śródziemnomorskiej. Ważne jest ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych, których źródłem są produkty zwierzęce, a zwiększenie udziału w diecie tłuszczów nienasyconych. Dostarczają ich:  oleje roślinne, ryby, orzechy, nasiona i pestki. Pozytywny wpływ ma spożywanie błonnika pokarmowego, którego źródłem są produkty pełnoziarniste, kasze, warzywa i owoce. Warzywa i owoce są również źródłem cennych antyoksydantów o działaniu przeciwzapalnym. Zamiast soli warto do potraw dodawać przyprawy: czosnek, cebulę, bazylię, oregano, imbir, natkę pietruszki, kurkumę czy koper.

Choroba wieńcowa – profilaktyka

W ramach profilaktyki choroby wieńcowej warto modyfikować styl życia. Zadbać o dietę, aktywność fizyczną, zrezygnować z palenia papierosów. Nie bez znaczenia jest również dbałość o normalizację ciśnienia tętniczego u osób chorujących na nadciśnienie tętnicze. Bardzo istotne jest też zmniejszenie stężenia cholesterolu do wartości prawidłowych. 

Źródła: 

1. Wołowiec Ł. et al. Przewrót w leczeniu choroby niedokrwiennej serca – rola kardiologii interwencyjnej. Journal of Education, Health and Sport. 2016; 6 (1): 271-280

2.Kośmicki M. A. Choroba niedokrwienna serca w Polsce i na świecie – nierozwiązany w pełni problem. Kardiologia oparta na faktach 2010; 1: 35 – 48.

3.Frycz-Kurek A. M., Buchta P., Szkodziński J. Stabilna choroba wieńcowa — epidemiologia, diagnostyka, wybór postępowania. Choroby serca i naczyń 2008; 5 (3): 125 – 133.

4.Szczeklik A., Tendera M. Kardiologia – podręcznik oparty na zasadach EBM. Medycyna Praktyczna 2009. 


5.Cichocka A. Dieta śródziemnomorska w profilaktyce pierwotnej choroby niedokrwiennej serca. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2005;1 (3): 30–39.