Czy warto pić herbatę lapacho? Sprawdź, jakie ma właściwości!

Herbata lapacho to wywar uzyskiwany z kory drzewa, które rośnie w krajach Ameryki Południowej. Popularność zyskała ze względu na swoje, znane od kilkuset lat, właściwości lecznicze. Sprawdź, czym jest herbata lapacho, jak ją parzyć oraz czy istnieją przeciwskazania do jej spożywania.

Inne nazwy herbaty lapacho to lapacho morado, ipe roxo, ipes, taheebo, tahuari czy pau d’arco. Nazywana jest także herbatą Inków. Drzewo, z którego pochodzi kora, będąca surowcem do sporządzania naparu, należy do rodzaju Tabebuja, obejmującego około 100 tropikalnych gatunków. Rosną one w Ameryce Południowej, od Karaibów po północną Argentynę.

Większość z nich to wysokie, ponad 25-metrowe drzewa, kwitnące żółto lub różowo. Ich owoce mają kształt pałeczkowatych torebek.

Oprócz kory, wykorzystuje się także ich drewno, które służy do produkcji mebli czy dekoracji ogrodowych.

Czym jest herbata lapacho?

Kora lapacho, która służy do przyrządzania herbaty lapacho, pochodzi najczęściej z odmiany drzewa o nazwie Tabebuia impetiginosa. Wykorzystuje się wewnętrzną część kory tego drzewa. Napar z niej ma lekko orzechowy smak o pikantnym odcieniu. 

Popularność herbata lapacho zyskała nie tylko dzięki swoim walorom smakowym, ale także dzięki właściwościom leczniczym. Jej zwolennicy twierdzą, że herbata była lekiem dla starożytnych Indian – Inków i używana była w przypadku gorączki, w celu leczenia infekcji bakteryjnych i grzybiczych, a nawet do zwalczania takich chorób jak kiła, malaria czy trypanosomatoza.

W latach 60-tych uznano ją za „cudowny lek” na nowotwory, ukazało się wtedy kilka informacji na ten temat w prasie brazylijskiej. Wówczas zaczęto badać właściwości herbaty lapacho. 

Stwierdzono wówczas, że kora drzewa lapacho, z którego robi się herbatę, zawiera dwa główne składniki bioaktywne: lapachol i β-lapachone, których działanie antynowotworowe wykazały badania przeprowadzone na zwierzętach. 

Takie same badania prowadzone u ludzi nie udowodniły jednoznacznie takiego działania, gdyż z uwagi na skutki uboczne zostały przerwane.

Badano także działanie leku opartego na lapacholu, który używany był do ochrony błony śluzowej jamy ustnej i gardła podczas radioterapii u pacjentów z rakiem głowy i szyi. Ich wyniki wypadły pozytywnie, jednak badacze zaznaczyli, że potwierdzenie właściwości tego produktu w tym zakresie wymaga dalszych badań.

Lapacho – właściwości i przeciwwskazania

Antynowotworowe działanie herbaty lapacho nie zostało jednoznacznie udowodnione, jednak posiada ona inne właściwości zdrowotne.

Lapacho to herbata bogata w składniki mineralne, takie jak wapń, magnez, chrom, fosfor czy żelazo oraz koenzym Q10, alkaloidy, kwasy hydrobenzoesowe, garbniki oraz saponiny steroidowe.

W jej składzie znajdują się także glikozydy irydoidowe, glikozydy izokumarynowe oraz glikozydy ligninowe. W związku z tym herbata może wykazywać działanie przeciwalergiczne, przeciwwrzodowe, przeciwreumatyczne oraz immunostymulujące.

Herbata lapacho wzmacnia także serce, ma działanie ściągające.

W internecie można także znaleźć przekazy dotyczące tego, że herbata lapacho może zwiększać liczbę leukocytów, erytrocytów oraz limfocytów oraz podnosić poziom żelaza, a także wspomagać obniżanie poziomu glukozy we krwi oraz że ma działanie przeciwmiażdżycowe.  Można także przeczytać o jej właściwościach dotyczących wspomagania procesów trawiennych i pozytywnego wpływu na mikroflorę jelitową oraz na problemy z układem oddechowym, takie jak nieżyt oskrzeli czy astma. Jednak nie ma wyników badań medycznych udowadniających takie jej działanie.

Prowadzone badania dotyczyły lapacholu i były to badania in vitro (prowadzone w warunkach laboratoryjnych na wyizolowanych komórkach) oraz in vivo (dotyczące żywego organizmu), ale nie prowadzono badań na ludziach. 

Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały, że herbata lapacho hamuje lipazę trzustkową i opóźnia wzrost poziomu trójglicerydów po posiłku. Być może podobne efekty można będzie uzyskać także u ludzi.

Herbata może dawać pewne korzystne efekty, ale należy ją stosować z rozsądkiem i po konsultacji z lekarzem, aby nie spowodowała wystąpienia działań niepożądanych, a nawet szkodliwych.

Badania pokazują, że herbata lapacho może korzystnie wpływać na skórę w przypadku niektórych chorób, na przykład łuszczycy. Jednak lapachol zawarty w produkcie, z którego uzyskuje się herbatę, może spowodować wyprysk kontaktowy.

Herbata lapacho może powodować także różne inne skutki uboczne, mogą do nich należeć nudności, wymioty czy bóle brzucha. W razie wystąpienia takich objawów trzeba zaprzestać jej stosowania. 
Warto podkreślić także, że główne składniki herbaty lapacho, czyli lapachol oraz beta-lapachol, są toksyczne i przyjmowane w nadmiernych ilościach i zbyt długo mogą prowadzić do zmniejszenia krzepliwości krwi, a także do upośledzenia rozwoju płodu. 

Z tego powodu nie zaleca się wywaru z lapacho kobietom w ciąży oraz tym, które karmią piersią. Nie można także łączyć go z lekami przeciwzakrzepowymi ani podawać dzieciom.

Ważne jest także, gdzie kupujemy herbatę lapacho i sprawdzenie wiarygodności producenta. Zdarza się, że produkty, które reklamowane są jako zawierające składniki pochodzące z tej herbaty, mogą mieć różny skład i jakość. 

Lapacho – jak parzyć?

Producenci herbaty lapacho zwykle zalecają zalanie jednej lub dwóch łyżeczek suszonej kory szklanką wody lub w innej wersji – dwóch łyżek stołowych kory litrem wody i gotowanie od 5 minut (gdy produkt ma być delikatniejszy) do nawet 20 minut (wtedy uzyskujemy mocniejszy wywar). Następnie pozostawiamy ją na 10-15 minut, aby się zaparzyła, oraz odcedzamy. Wywar można pić na ciepło lub na zimno.

Dzienna dawka herbaty lapacho jest określana na 2 do 5 szklanek. Jednak nie zaleca się jej picia przez dłuższy czas. Po miesiącu powinno się taką kurację przerwać.  

Przed zastosowaniem herbaty lapacho najlepiej skonsultować się z lekarzem, szczególnie gdy dotyczy to osób chorych i przyjmujących leki. Konsultacja taka pomoże wtedy także ustalić, czy nie ma przeciwskazań do przyjmowania tego produktu.

Źródła: 
Kardasz M., Pawłowska D., Dyskusyjne metody terapii alternatywnej u osób z chorobą nowotworową, Borgis- Nowa Medycyna 2/2008, s. 16-25
Rubén J., Castellanos G., Prieto J.M., et al., Red Lapacho (Tabebuia impetiginosa)—A global ethnopharmacological commodity?, Journal of Ethnopharmacology, Volume  121, Issue 1, 12 January 2009, s. 1-13
Giacomelli I., Scartoni D., Fiammetta M., et. al., Oral Lapacho-Based Medication: An Easy, Safe, and Feasible Support to Prevent and/or Reduce Oral Mucositis During Radiotherapy for Head and Neck Cancer, Nutrition and Cancer, Nutrition and Cancer, Volumte 67, 2015, Issue 8, s. 1249-1254 
Kiage-Mokua B.N., de Vrese M., Schrezenmeir J., Cardioprotective and Lipid Lowering Effects Tabebuia Impetiginosa ( Lapacho Tea) on Male Rats Fed A High Fat and Fructose Diet, Journal of Obesity and Nutritional Disorders, 8 October 2018
Hussain H., Lapachol and lapachone analogs: a journey of two decades of patent research(1997-2016)”, Expert Opinion on Therapeutic Patents, 2017, October 27 (10), 1111-1121
„Lapacho tea (Tabebuia impetiginosa) extract inhibits pancreatic lipase and delays postprandial triglyceride increase in rats” BN. Kiage- Mokua i Inn. 2012
 „Red Lapacho (Tabebuia impetiginosa)—A global ethnopharmacological commodity?” J. Rubén Gómez Castellanos, 2009
„Potential Antipsoriatic Agents:  Lapacho Compounds as Potent Inhibitors of HaCaT Cell Growth” K. Mullers i Inn, 1999