Dowiedz się na czym polega gazometria, co obejmuje i kiedy wykonuje się takie badanie. Sprawdź dla kogo jest przeznaczona gazometria i jak wygląda interpretacja wyników gazometrii.
Spis treści:
Czym jest gazometria?
Gazometria jest badaniem służącym do oceny wymiany gazowej oraz równowagi kwasowo - zasadowej. Najczęściej do badania służy krew włośniczkowa, pozyskiwana podczas nakłucia opuszki palca. Jest to badanie mało inwazyjne, choć u pacjentów z niewydolnością oddechowo - krążeniową pobiera się krew tętniczą - to badanie wykonuje się u osób hospitalizowanych, z powodu konieczności zastosowania odpowiedniej techniki zabiegu oraz możliwości wystąpienia powikłań.
Gazometria obejmuje pomiary pH i ciśnień parcjalnych tlenu oraz dwutlenku węgla, w przeciwieństwie do spirometrii, która służy do pomiaru objętości wydychanego z płuc powietrza i natężenia jego przepływu podczas wdechu i wydechu. W gazometrii badane są następujące parametry:
- pH,
- PaCO2 - ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla we krwi tętniczej ,
- pCO2 - ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla,
- HCO3 akt - stężenie wodorowęglanów w osoczu,
- HCO3 -& std – standardowe stężenie wodorowęglanów,
- BE -& nadmiar zasad,
- PaO2 - ciśnienie parcjalne tlenu we krwi tętniczej,
- pO2 - ciśnienie parcjalne tlenu,
- ctCO2 - całkowita zawartość dwutlenku węgla w osoczu,
- SO2, - wysycenie hemoglobiny tlenem każdej krwi,
- SaO2 - saturacja – wysycenie hemoglobiny tlenem we krwi tętniczej .
Gazometria - dla kogo jest przeznaczona?
Badanie to wykonuje się podczas diagnostyki u pacjentów z dusznością, sinicą, z zaburzeniami świadomości, we wstrząsie, niewydolności nerek, przy zatruciach. Zawsze jednak należy pamiętać, że badanie to jest jednym z wielu służącym do całościowej oceny stanu klinicznego pacjenta.
Gazometria wykonywana jest w warunkach szpitalnych głównie w przypadku:
- podejrzenia i monitorowania pacjentów z niewydolnością oddechową np.w przebiegu POCHP, ciężkiego zapalenia płuc
- podejrzenia i monitorowania zaburzeń gospodarki kwasowo - zasadowej np. u pacjentów z cukrzycą, przyjmowanych w stanie śpiączki hiperglikemicznej.
Gazometria - interpretacja wyników
Normy dla oznaczanych w gazometrii parametrów są następujące:
pH: 7,35 – 7,45,
PaCO2 : 35 – 45 mmHg,
pCO2 :34 – 45mmHg,
HCO3 – act : 22 - 28mmol/l,
HCO3 std : 22 – 28mmol/l,
BE : od -2 do +2,
PaO2 : >80mmHg,
pO2 : 80mmHg,
SaO2 >96%.
Parametrem określającym równowagę kwasowo – zasadową jest pH. pH o wartości poniżej normy świadczy o kwasicy, natomiast powyżej normy o zasadowicy. Jeśli w kwasicy równocześnie obserwuje się wzrost ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla jest to kwasica oddechowa. Z kolei dla kwasicy metabolicznej charakterystyczne jest obniżone pH, obniżone pCO2 oraz równoczesne obniżenie stężenia jonów wodorowęglanowych. W przypadku zasadowicy obserwujemy wzrost pH. Jeśli równocześnie odnotowany zostanie spadek ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla świadczy to o zasadowicy oddechowej, a jego wzrost lub norma przy równoczesnym wzroście wodorowęglanów wskazuje na zasadowicę metaboliczną. Natomiast parametrami niezbędnymi do oceny wymiany gazowej są poziom tlenu oraz dwutlenku węgla. I tak:
- wartość ciśnienia parcjalnego tlenu poniżej 60mmHg to hipoksemia, świadcząca o niewydolności oddechowej, co stanowi wskazanie do tlenoterapii,
- podwyższona wartość ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla oznacza hiperkapnię,
- obniżona wartość ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla oznacza hipokapnię, występującą często u osób hiperwentylujących.
Przykładowo u osób z POCHP u których zwykle w przebiegu choroby rozwija się przewlekła niewydolność oddechowa, równocześnie występuje obniżone ciśnienie parcjalne tlenu oraz retencja, czyli wzrost poziomu dwutlenku węgła.
Źródła:
1. Hennessey I. A. M., Japp A. G. Gazometria krwi tętniczej. Edra Urban & Partner, Wrocław 2016.
2. Pramod S., Gunchan P., Sandeep P. Interpretation of arterial blood gas. Indian J Crit Care Med. 2010; 14 (2): 57–64.
3. Gajewski P. Interna Szczeklika – Podręcznik chorób wewnętrznych. Medycyna Praktyczna, Kraków 2017.
Usługi dla Ciebie
Artykuły powiązane
Jesień: przeziębienie i grypa
Jesień to czas szczególnie częstych infekcji. O tym, o co szczególnie warto zadbać w sezonie przeziębień, opowiada lekarz internista.
Ketony w moczu - czy to groźne?
Badanie ogólne moczu tak jak i inne testy laboratoryjne i badania obrazowe, powinny być zawsze interpretowane przez lekarza. Warto jednak dowiedzieć się czym są ketony i z czym może być związana ich obecność w moczu.
Goździki – zdrowie w sezonie jesienno-zimowym
Goździki działają antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie, wspomagają też odporność, dlatego tym bardziej powinny znaleźć miejsce w kuchni w sezonie jesienno – zimowym. Sprawdź działanie goździków i dowiedz się komu goździki będą szczególnie pomocne!
Sporysz: skuteczny lek czy groźna trucizna?
Sporysz – mała niepozorna przypominające ziarno zboża ciemnobrązowa ‘narośl’ na kłosie żyta powodująca skażenie ziarna substancjami toksycznymi. W przeszłości jego nieświadome spożycie powodowało silne halucynacje i niebezpieczne choroby.
Wulwodynia, czyli chroniczny ból miejsc intymnych. Sprawdź, czy można z nią skutecznie walczyć!
Wulwodynia to chroniczny ból miejsc intymnych, którego przyczyną często jest nadmierne napięcie mięśni. W jej leczeniu stosowana jest między innymi fizjoterapia.